Seçmeli Testlerin Aksaklik Ve Üstünlükleri

Seçmeli testler, bugüne kadar bulunabilmiş en üstün ölçme araçlarıdır. Bu testlerde, belli bir sınav süresi için çok sayıda soru sorulabilir. Bu sorular, bir ünitede veya dersin birkaç ünitelik bir bölümü içinde öğretilen davranışlara planlı bir şekilde dağıtılarak böyle bir testle, öğretilenlerin tümü etkili bir şekilde yoklanabilir. Diğer bir deyişle, iyi hazırlanmış seçmeli testlerin kapsam geçerlikleri yüksektir. Testlerde çok sayıda soru sorulabilmesi, soruların açık ve anlaşılır olması koşuluyla güvenirliğin de yüksek olmasını sağlar. Seçmeli testlerdeki sorular için cevaplama, hangi seçeneğin doğru cevap olduğunu bularak bu seçeneği işaretleme şeklinde olduğundan, puanlamada cevabın doğruluk derecesini belirleme söz konusu değildir. Bu testlerde, puanlama doğru olan cevapların sayılmasından ibarettir ve tamamen objektiftir. Bu yüzdendir ki seçmeli testlerde cevaplar, hemen hemen herkes tarafından, hatta makineler yardımı ile puanlanabilmektedir. Makine ile puanlama, büyük kitlelere test uygulamada büyük kolaylıklar sağlamaktadır.

Seçmeli soruların pek çok çeşitlerinin bulunması, bu sorularla hemen hemen her türlü bilişsel yeterliğin ölçülmesine olanak sağlamaktadır. Eğitimin hedefleri arasında yer alan birçok bilişsel yeterlik, seçmeli sorulardan oluşan testlerle, yeterli güvenirlik ve geçerlikle ölçülebilmektedir. Test geliştirme yöntemlerinden de yararlanıldığında, seçmeli sorulardan, yüksek nitelikli testler oluşturulabilmektedir.

Seçmeli testlerin önemli bir aksaklığı yoktur. Seçmeli sorulardan oluşan testlerde adayın zamanının büyük bir kısmı, soruların okunarak neyin sorulduğunun anlaşılmasına, sorunun cevabının düşünülmesine ve bulunan cevabın hangi seçenekte olduğunun bir işaretle belirtilmesine harcanmaktadır. Bu nedenle, böyle sorulardan oluşan testlerde adayların zamanlarının büyük bir kısmını okumaya ayırmaları gerekmektedir. Bu yüzden, okuduğunu anlama gücü bu testlerden elde edilen puanı bir ölçüde etkileyebilmektedir. Bu etkiyi azaltmak için, bir yandan soruların açık ve kolay anlaşılır bir şekilde ifade edilmesi, sorularda okuma güçlüğünün düşük tutulması ve öte yandan da okuma için yeterli zaman verilmelidir. Aksi gerekmiyorsa, bu önlemler ile okuduğunu anlama gücünün etkisi azaltılabilir.

Seçmeli sorularla ilgili bir nokta da bu tür soruların yazılması için belli bir hazırlık ve yetişme gerekmesidir. İyi seçmeli sorular, belli bir hazırlık dönemi ve deneyimden sonra yazılabilmektedir. Ayrıca yazılan soruların denenmesi, deneme sonuçlarından yararlanılarak geliştirilmesi ile nitelikli seçmeli sorular ve güvenirlik ve geçerliği yüksek seçmeli testler elde edilebilmektedir (Özçelik, Ölçme ve Değerlendirme, 2016, s. 141).